Cách thành phố Tây Ninh 11km về phía đông bắc, núi Bà Đen nổi tiếng với cảnh sắc thiên nhiên hoang sơ và quần thể kiến trúc tâm linh lâu đời. Với chiều cao 986m, ngọn núi này được mệnh danh là “nóc nhà” của Nam Bộ.

Có rất nhiều truyền thuyết gắn với núi Bà Đen hay Linh Sơn Thánh Mẫu được thờ phụng ở Tây Ninh. Sự tích hay được nhắc đến nhất kể rằng, ở vùng quê xưa thuộc huyện Trảng Bàng ngày nay, có người con gái tài sắc mang tên Lý Thị Thiên Hương. Nàng có nước da ngăm đen, xinh xắn và rất duyên. Thuở ấy, núi Bà Đen còn mang tên là núi Một, trên núi có ngôi chùa với pho tượng Phật bằng đá, người dân thường đến đó cúng bái. Do xinh đẹp nên Lý Thị Thiên Hương bị con nhà quan lại ép uổng nhân duyên. Vì không ưng thuận nên trong một lần thăm núi, nàng bị chúng lập mưu chặn đường cưỡng bức. May thay, Thiên Hương đã được chàng trai nghèo giỏi võ trong vùng tên là Lê Sĩ Triệt ra tay cứu thoát. Cảm ơn nghĩa ấy, nàng xin gia đình cho hẹn ước nhân duyên. Không may rằng đúng thời điểm loạn lạc, chàng trai phải tòng quân. Nàng Thiên Hương chung thủy đợi chờ và thường lên núi cầu trời khấn Phật cho người đi chinh chiến trở về. Một lần, lại bị bọn tay sai quan lại vây bắt, nàng gieo mình xuống vực sâu tử tiết, không chịu để thân ô uế. Vài ngày sau, nàng báo mộng cho nhà sư trụ trì chùa ở núi Một đến tìm, mang xác về chôn cất. Từ đấy, chuyện về nàng gắn liền với những điều linh thiêng thường xuyên xuất hiện, qua truyền tụng của nhân dân đã đến tai quan vùng đó rồi được tâu về triều đình và nhà vua đã sắc phong nàng là Linh Sơn Thánh Mẫu. Động trong núi có ngôi chùa thờ vị thánh mẫu này được gọi là Linh Sơn Tiên Thạch Động, sau này người dân mộc mạc dựa vào miêu tả nước da của nàng nên gọi là núi Bà Đen.

Ngôi chùa này cũng là ngôi chùa cổ xưa nhất Tây Ninh, được hình thành và xây dựng vào những năm giữa thế kỷ 18. Sau nhiều lần trùng tu, hiện nay ngôi chùa rất khang trang và gắn liền với đời sống tín ngưỡng của người dân địa phương, thu hút hàng triệu du khách tìm về chiêm bái, cầu an mỗi năm.

Đối với những bạn trẻ thích khám phá, trải nghiệm, đỉnh núi Bà Đen là điểm đến thú vị để thử thách bản thân. Cung đường phổ biến là du khách tới Tây Ninh vào buổi trưa để ăn uống và dạo chơi một vòng thành phố, đến tầm 5h chiều sẽ leo đến đỉnh núi Bà để ngắm mây vào buổi sáng hôm sau. Thời gian leo từ chân núi đến đỉnh thường dao động khoảng 3-4 giờ, sau đó cắm trại và ngủ qua đêm trên đỉnh núi để có thể thức dậy sớm và chờ đón khoảnh khắc ánh bình minh chiếu sáng ngọn núi. Nếu có duyên, bạn sẽ được chứng kiến khoảnh khắc tượng Phật Bà (cao 72m) như bay trên biển mây phủ kín cả đỉnh núi và được tô ánh vàng của vầng thái dương từ phía hừng đông. Tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn tại núi Bà Đen được thiết kế dựa trên nguyên mẫu của tượng Phật thời Lê, chạm khắc tinh xảo với khuôn mặt đầy đặn, phúc hậu, giữa trán có tuệ nhãn, đầu đội vương miện chạm khắc hình ảnh Đức Phật A Di Đà, tôn vinh trí tuệ mẫn tiệp và lòng từ bi phổ độ chúng sinh của Đức Phật với thế gian. Hoa văn, họa tiết của đài sen được phỏng theo cánh sen với tạo hình đám mây và ba giọt nước, tượng trưng cho lời cầu nguyện mưa thuận gió hòa.